Âvamil,146 ( مَهْمَا تَفْعَلْ تُسْئَلْ مِنْهُ ) “Hangi şeyi yaparsan, o şeyden sorulursun.” ( مَهْمَا ) ismi, cümlede “şey” mânasını verir ve içinde “hayırdan veya şerden, az olsun veya çok olsun, kıyamet gününde hesab verirsin ifadesi saklıdır. İki fiili cezm eder. Birinci fiile “şart”, ikinci fiile “ceza” denir. Yani, birinci fiil işlenir ise, ikinci fiil de biz-zaruri (ister-istemez) meydana gelir. 1) ( مَهْمَا ) şart ismidir ve sükun üzere mebnidir. kendisinden sonra gelen fiilin mefulün bihi olarak mansubdur. ( تَفْعَلْ ) fiili muzaridir ve ( مَهْمَا ) ile lafzen meczumdur. Fâili, tahtında müstetir ( أَنْتَ ) zamiridir. Fiil ve müstetir fâil ile birlikte bir cümledir ve şart fiili olduğu için irabdan mahalli yoktur. 2) ( تُسْئَلْ ) meçhul_muzari fiil olup, fâili ile birlikte bir cümledir. Şartın, cezası (karşılığı) olduğu için irabdan mahalli yoktur. ( مَهْمَا ) ile lafzen meczumdur. Şart fiili ile ceza fiilinden oluşan cümleye “şart cümlesi” denir. 3) ( هُ ) harfi cerin mecrurdur. ( تُسْئَلْ ) fiilinin zarfı lağvıdır ve ( مَهْمَا )isminden anlaşılan şeye râcidir.