VASİYET El-Lu’lu ve’l-Mercan – Muhammed Fuad Abdulbaki

VASİYET

İbn Ömer’in (r.a.) anlattığına göre:
Hz. Peygamber (a.s.) şöyle buyurmuştur: “Bir müslümanın bir şey vasiyet etmek istediği halde onu yazılı halde yanında bulundurmadan iki gece geçirmesi doğru değildir.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 3074

Sa’d b. Ebu Vakkas şöyle anlatmaktadır:
Veda haccında ölüm tehlikesi geçirdiğim hastalığımda Hz. Peygamber (a.s.) beni ziyaret etti. Ben: Ey Allah’ın Resulü! Hastalık ve ağrılarım bu dereceye varmıştır. Ben varlıklı bir insanım. Bir tek kızımdan başka varisim yoktur. Bu yüzden malımın üçte ikisini tasadduk edeyim mi? diye sordum. Hz. Peygamber: “Hayır,” cevabını verdi. Ben: Yarısını edeyim mi? dedim. Hz. Peygamber yine: “Hayır” dedi ve: “Üçte birini tasadduk et, üçte bir de çoktur. Ey Sa’d! Senin, varislerini zengin bırakman, onları muhtaç ve halka ellerini açar bir halde bırakmandan daha iyidir. Ey Sa’d! Allah rızası için yaptığın her harcamanın karşılığını mutlaka alacaksın. Hatta (yemek yerken) hanımının ağzına koyduğun bir lokmadan da ecir alacaksın” buyurdu. Ben devamla: Ey Allah’ın Resulü! (Siz Medine’ye döneceksiniz de) ben burada dostlarımdan geride mi kalacağım? diye sordum. Hz. Peygamber: “Hayır, sen geriye bırakılmayacaksın. (Eğer burada kalır da) iyi amel yaparsan elbette onunla merteben yükselir. Belki de burada uzun süre kalırsın da birtakım kimseler senden faydalanır; bazı kimseler de zarar görür. Rabbim! Ashabımın hicretini tamamla, onları gerisin geri çevirme. Ancak, çaresiz olan Sa’d b. Havle’dir,” buyurdu. Ravi: Sa’d b. Havle’nin Mekke’de ölmesinden dolayı Hz. Peygamber’in ona çok üzüldüğünü söylemiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 3076

İbn Abbas (r.a.) şöyle anlatır:
İnsanlar vasiyetin miktarını üçte birden dörtte bire indirseler iyi olur. Çünkü Hz. Peygamber (a.s.): “Malınızın (sadece) üçte birini bağışlayın. Aslında üçte bir dahi çoktur” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 3080

İbn Ömer’in (r.a.) anlattığına göre:
Ömer b. Hattab’ın payına Hayber’de bir arazi düşmüştü. O, bir gün bu arazi konusundaki görüşünü almak üzere Hz. Peygamber’e (a.s.) gelerek: “Ey Allah’ın Resulü! Hisseme Hayber’de bir arazi düştü ki daha önce ondan daha kıymetlisi elime geçmemiştir. Bu mal hususunda ne buyurursunuz?” diye sordu. Hz. Peygamber: “İstersen toprağı vakfederek gelirini tasadduk edersin” buyurdu. İbn Ömer dedi ki: Hz. Ömer bu araziyi alınıp satılmamak, miras olunmamak ve hibe edilmemek üzere tasadduk etti. Gelirinden de fakirlere, akrabalara mükatep (hürriyetini satın alma sözleşmesi yapmış olan) kölelerin hürriyete kavuşturulmasına, Allah yoluna, yolculara ve misafirlere tasadduk etti. Onun idaresini üzerine alan kimseye bunu servet aracı olarak kullanmamak şartıyla normal ölçüler içerisinde ondan yemesinde ve bir başkasına yemesi için vermesinde mahzur yoktu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 3085

Talha b. Musarrıf (r.a.) şöyle anlatır:
Abdullah b. Ebu Evfa’ya (r.a.) Hz. Peygamber (a.s.) vasiyette bulunmuş muydu? diye sordum. Abdullah b. Ebu Evfa da: “Hayır,” dedi. Ben: Öyle ise müslümanlara vasiyet niçin gerekli görüldü, yahut niçin vasiyette bulunmak emredildi? dedim. O, “Yüce Allah’ın kitabına bağlanmayı vasiyet etti” şeklinde cevap verdi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 3086

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle anlatır:
Hz. Peygamber (a.s.) geriye ne bir dinar, ne bir dirhem, ne bir koyun, ne bir deve bıraktı ve hiçbir şeyi de vasiyet etmedi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 3087

Saîd b. Cübeyr (r.a.) İbn Abbas’ın şöyle söylediğini anlatır:
İbn Abbas bir defasında: “O perşembe günü, o perşembe gündü ne acı gündü!” demiş ve gözyaşları kumları ıslatacak şekilde ağlamıştı. Bunun üzerine ben: Ey Abbas oğlu! Perşembe günü ne oldu ki? diye sordum. O şöyle dedi: Hz. Peygamber’in (son hastalığındaki) ağrısı arttı da: “Bana yazacak bir şey getirin. Size bir şey yazdırayım da benden sonra yolunuzu kaybetmeyesiniz” buyurdu. Bunun üzerine orada bulunanlar (yazılsın yazılmasın diye) aralarında anlaşamayarak münakaşa ettiler. Hz. Peygamber de: “Bir peygamberin huzurunda münakaşa etmek yakışmaz” buyurdu. Oradaki sahabeler: “Hz. Peygamber’in neyi var, hastalıktan dolayı sayıklıyor mu? Kendisine bir sorun” dediler. Hz. Peygamber: “Beni (kendi hâlime) bırakın! Böylesi daha iyi. Sizlere üç şey vasiyet ediyorum: Müşrikleri Arap yarımadasından çıkarınız. Yabancı heyetlere benim ikram ettiğim gibi siz de saygı gösterip ikram ediniz” buyurmuştur. İbn Cureyc: “İbn Abbas burada üçüncüyü söylemedi, yahut söyledi de ben unuttum” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 3089