Arapça Video Eğitim Seti - İlam

Şibhi Cümle Nedir ?

 

Şibhi Cümle Nedir ?

  1. c) Şibh-i Cümle olan Haber: Şibh-i cümle; cümle benzeri demektir. Harf-i cerle (yanındaki kelime olan) mecrûrundan, zarfla yanındaki kelimeden oluşan cümle parçasına tam bir cümle olmadıkları için şibh-i cümle (cümle benzeri) denir.

1) (Şibh-i cümle) Zarf olan haber:

اَلْغَيْبُ عِنْدَ اللَّهِ.

Gayb Allah’ın yanındadır.

حَقيِبَتُهُ تَحْتَ السَّياَّرَةِ.

Çantası arabanın altındadır.

حَقيِبَتُهُ عِنْدَ السَّياَّرَةِ.

Çantası arabanın yanındadır.

2) (Şibh-i cümle) Câr-mecrûr olan haber:

هَذِهِ النَّظاَّرَةُ لِواَلِدَتِكِ.

Bu gözlük annenindir.

هَذاَ الْقَلَمُ لِواَلِدِهاَ.

Bu kalem onun (müe) babasınındır.

خَديِجَةُ فيِ الْحَديِقَةِ.

Hatice bahçededir.

اَلْمُؤْمِنُ فِي الْجَنَّةِ.

Mü’min cennettedir.

Örneklerde görüldüğü gibi haberi şibh-i cümle olan cümlelerde mübtedâ ile haber arasında müzekkerlik müenneslik vs. uyum aranmaz.

 * (هَذاَ –  هَذِهِ) işaret isimleri marife kelimenin yanında mübtedâyı işaret etmektedir ve cümleye herhangi bir etkisi yoktur. Ancak nekre kelimenin önünde gelirse tıpkı zamirde olduğu gibi kendileri mübtedâ, nekre isim ise haber olur:

هَذاَ         تِلْمِيذٌ.

Bu öğrencidir.

                                   Haber     Mübtedâ

هَذاَ التِّلْمِيذُ     نَشِيطٌ.

Bu öğrenci çalışkandır.

                              Haber         Mübtedâ

هَذِهِ الساَّعَةُ    لِواَلِدِي.

Bu saat babamındır.

                            Haber          Mübtedâ

هَذِهِ الساَّعَةُ    لَهُ.

Bu saat onundur.

                                 Haber     Mübtedâ

هَذِهِ لَهُ.

Bu onundur.

                                                     Haber Mübtedâ (mahallen merfû)

*Arapça’da haber edatı yoktur. Tercümede biz onu gerektiği şekilde ilave ederiz.

أَناَ أَناَ.

Ben benim.

أَنْتَ أَنْتَ.

Sen sensin.

هُوَ هُوَ.

O odur.

   

Not: Başta gelen soru edatları genellikle haberdir:

كَيْفَ أَنْتَ ؟

Nasılsın ?

مَنْ أَنْتَ ؟

Sen kimsin?

مَتَى الْإِمْتِحاَنُ ؟

İmtihan ne zaman?

 

Bu cümlelerde (كَيْفَ)( مَنْ) ve (مَتَى) haber olup soru edatı olduğundan başa geçmesi zorunludur[4]. Sonra gelen kelimeler de mübtedâdır.

DETAYLI BİLGİ İÇİN MÜBTEDA HABER KONUSUNU OKUYUNUZ