Başlık: VAKIF BÖLÜMÜ
Konu: Vakıf Hakkında
Ravi: Yahya İbnu Said
Hadisin Arapçası:
وعن يحيى بن سعيد قال: ]نَسخَ لِي عَبْدُ الْحَمِيدِ بْنُ عَبْدِ اللّهِ )ابْنُ عَبْدِ اللّهِ( ابْنِ عُمَرَ بْنِ الخَطّابِ رَضِيَ اللّهُ عَنهُمْ صَدقََةَ عُمَرَ رَضِيَ اللّهُ عَنه: بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ: هذَا مَا كَتَبَ عَبْدُاللّهُ عُمَرُ فِي ثَمْغٍ فَقصَّ مِنْ خَبَرِهِ نَحْوَ حَدِيثِ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ وَقَالَ: غَيْرُ مُتَأثِّلٍ مَا، وَفِيهَا فَمَا عَفَا عَنْهُ مِنْ ثَمَرَةٍ فَهُوَ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ، قَالَ: وَسَاقَ الْقِصَّةَ، قَالَ: وَإنْ شَاءَ وَلِيُّ ثَمْغٍ اشْتَرَى مِنْ ثَمَرِهِ رَقِيقاً لِعَمَلِهِ، وَكَتَبَ مُعَيْقِيبٌ، وَشَهِدَ عَبْدُاللّهِ بْنُ ا‘رْقَمِ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، هذَا مَا وَصَّى بِهِ عَبْدُاللّهِ عُمَرُ أمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ إنْ حَدَثَ بِهِ حَدَثٌ أنَّ ثَمْغاً وَصِرْمَةَ ابْنَ ا‘كْوَعِ وَالْعَبْدَ الّذِي فيهِ، وَالْمَائَةَ السَّهْمَ الّذِي بِخَيْبَرَ وَرَقِيقَهُ الّذِى فيهِ، وَالْمِائَةَ الّتِي أطْعَمَهُ مَحُمّدٌ # بِالْوَادِي، تَلِيهِ حَفْصَةُ مَا عَاشَتْ. ثُمَّ يَلِيهِ ذُو الرَّأىِ مِنْ أهْلِهَا، أنْ َ يُبَاعُ وََ يُشْتَرَى، يُنْفِقُهُ حَيْثُ رَأى مِنَ السَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ وَذِى الْقُرْبَى، وََ حَرَجَ عَلى مَنْ وَلِيَهُ إنْ أكَلَ أوْ آكَلَ أوْ اشْتَرَى رَقِيقاً مِنْهُ[. أخرجه أبو داود.»عفَا« أى زاد وفضل. و»المَحرومُ«: الممنوع الذي صرف عنه الرزق.و»ثمغٌ وصِرمةُ ابنُ ا‘كوعِ« مان بالمدينة معروفان كانا لعمر رَضِيَ اللّهُ عَنه فوقفهما .
Hadisin Anlamı:
Abdulhamid İbnu Abdillah (İbni Abdillah) İbni Ömer İbnil-Hattab Radıyallahu Anh, Hazreti Ömer’in sadaka (kıldığı arazinin vakfiyesini) bana istinsah ediverdi. Şöyle yazılıydı: “Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla. Bu, Allah’ın kulu Ömer’in Semğ (nam arazi) hakkında yazdığı (vakfiyename)dir.” Burada (Ravi Yahya İbnu Said) Hazreti Ömer’le ilgili haberinde Nafi’in İbnu Ömer’den naklettiğinin benzerini anlattı ve: “Bir malı kendinin kılmaksızın” dedi. Yine o vakfiyenamede şu da vardı: “(Mütevellinin ihtiyacından sonra) onun mahsulünden her ne artarsa, bu, (sayılan diğer ödeme mahallerinden başka) dilenciler ve yoksullar içindir.” Devamla der ki: “Kıssayı aynen nakletti ve dedi ki: “Semğ’in velisi dilerse, oranın mahsulünden ödeyerek köle satın alıp, arazinin işlenmesinde kullanır. Bunu Muaykib yazdı, Abdullah İbnul-Erkam şahid oldu.” Bismillahirrahmanirrahim: Bu, Allah’ın kulu mü’minlerin emiri Ömer’in vasiyetidir. Eğer ona (Ömer’e) bir şey olursa (yani Ömer ölürse), Semğ, Sırma İbnu’l-Ekva ve orada(ki işleri yürütmek üzere) bulunan köle, Hayber’de bulunan yüz hisse ve orada bulunan köle, Vadi(l-Kura) da Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in bana taam olarak verdiği yüz (vask)ın idaresi, yaşadığı müddetçe Hafsa’ya aittir. (Hafsa’dan) sonra onun idaresi Hafsa’nın ailesinden re’y sahibi birine aittir, o şartla ki bu emval satılmaz, satın alınmaz. (Mütevelli, ihtiyaçtan artan mahsul) dilenci, muhtaç ve akrabalardan münasib gördüklerine infak eder. (Bu vakfın idaresini üzerine alan mütevellinin) bundan yemesinde, yedirmesinde veya o paradan köle satın almasında bir mahzur yoktur.”
Kaynak: Ebu Davud, Vesaya 13, (2879)