3) Ale’l-Ahruf (Alfabetik) Rivayet Mahsulleri:
a) Metni Alfabetik Olanlar:
Hadis metinlerini ilk kelimelerine göre alfabetik olarak sıralayan es-Suyuti
(911/1505), bu sistemle el-Camiu’s-Sağir’de 10031 hadisi kaynaklarına ve sıhhat
durumlarına işaret etmek suretiyle toplamış bulunmaktadır. Yine Suyuti, cem’u’l-cevami’de
de yüz bin hadisi bir araya getirmiş bulunmaktadır.
Son zamanlarda tahkik ve tahrici yapılan hemen
bütün hadis kaynakları için birer de hadislerinin alfabetik fihristi hazırlanmak
suretiyle bu eserlerden daha pratik olarak yararlanma imkanı sağlanmaya
çalışılmaktadır.
b) Bölümü Alfabetik Olanlar:
Buna misal olarak İbnu’l-Esir el-Cezeri’nin Camiu’l-usul’ü ile Ali el-Muttaki’nin
Kenzu’l-Ummal’ı verimektedir. Her iki eserde de önce bölüm adları alfabetik
sıraya konmuş, daha sonra o bölüm kendi içinde ale’l-ebvab olarak tasnif ve
tanzim edilmiştir.[1]
[1]
Rivayet mahsulleri bölümünde ismi geçen hadis kaynakları hakkında geniş
bilgi için bk. Çakan, hadis Edebiyatı (İst. 1989); İsmail Lütfi Çakan, Hadis
Usulü, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları: 72.