Arapça Dil Bilgisi Özet

İftial babı

İftiâl babı, mazi fiilin başına esreli hemze ( اِ ) ve birinci harfinden sonra “te”   (تَ  ) ilavesiyle yapılır. Şimdi örnek kelimelerde bu babı inceleyelim:

 

Mastar

Muzari

Mazi

Manası

Sülâsi bab

VEZİN

اِفْتِعَالٌ

يَفْتَعِلُ

اِفْتَعَلَ

   

Toplandı

اِجْتِمَاعٌ

يَجْتَمِعُ

اِجْتَمَعَ

Topladı

جَمَعَ

Taşındı

اِنْتِقَالٌ

يَنْتَقِلُ

اِنْتَقَلَ

Taşıdı

نَقَلَ

Çabaladı çalıştı

اِجْتِهَادٌ

يَجْتَهِدُ

اِجْتَهَدَ

Çalıştı

جَهَدَ

Ayrıldı

اِفْتِرَاقٌ

يَفْتَرِقُ

اِفْتَرَقَ

Ayırdı

فَرَقَ

Çok kazandı

اِكْتِسَابٌ

يَكْتَسِبُ

اِكْتَسَبَ

Kazandı

كَسَبَ

Yayıldı

اِنْتِشَارٌ

يَنْتَشِرُ

اِنْتَشَرَ

Yaydı

نَشَرَ

İftiâl babının özellikleri:

1- İftiâl babı müteaddi fiili lazım fiile çevirir. Mesela: جَمَعَ   “topladı” manasındadır. جَمَعَ الْمُعَلِّمُ  التَّلاَمِيذَ   dediğimizde mana “Öğretmen öğrencileri topladı.”  şeklinde olur. جَمَعَ   fiilini İftiâl babına sokarak  اِجْتَمَعَ  dediğimizde mana “toplandı” olur. اِجْتَمَعَ التَّلاَمِيذُ   “Öğrenciler toplandı.” manasındadır. Bu cümlede اِجْتَمَعَ   fiili lazım bir fiildir. Gördüğünüz gibi, iftial babı müteaddi fiili lazım fiile çevirmiştir.

2- İftiâl babı, failin gayretini gösterir. Mesela:  جَهَدَ   “çalıştı” manasındadır. Bu fiili İftial babına sokarak اِجْتَهَدَ   dersek, mana “Çokça çalıştı, çabaladı çalıştı” şeklinde olur ve failin gayretini gösterir.

Yine كَسَبَ   “kazandı” manasındadır. Bu fiili İftial babının sokarak  اِكْتَسَبَ   dersek, mana “çalışmakla kazandı” şeklinde olur ve yine failin gayretini gösterir. Buna göre: كَسَبْتُ الْمَالَ   “Malı kazandım.” manasında iken,   اِكْتَسَبْتُ الْمَالَ “Malı çalışmakla kazandım.” manasına gelir.

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu