SAYILAR
Sayılar | ||
Müennes | Müzekker | |
1 | (وَاحِدَة) | وَاحِد |
1 | (اِحْدَى) | اَحَد |
2 | (اِثْنَانِ) | اِثْنَانِ |
3 | (ثَلاَثَة) | ثَلاَث |
4 | (اَرْبِعَة) | اَرْبَع |
5 | (خَمْسَة) | خَمْس |
6 | (سِتَّة) | سِتّ |
7 | (سَبْعَة) | سَبْع |
8 | (ثَمَانِيَة) | ثَمَانٍ |
9 | (تِسْعَة) | تِسْع |
10 | (عَشْرَة) | عَشْر |
20 | عِشْرُونَ | |
30 | ثَلاَثُونَ | |
40 | اَرْبَعُونَ | |
50 | خَمْسُونَ | |
60 | سِتُّونَ | |
70 | سَبْعُونَ | |
80 | ثَمَانُونَ | |
90 | تِسْعُونَ | |
100 | مِئَة | |
200 | مِئَتَانِ | |
500 | خَمْسُمِئَة | |
1000 | اَلْف | |
2000 | اَلْفَانِ | |
3000 | ثَلاَثَة آلاَفٍ | |
5000 | خَمْسَة آلاَفٍ |
1. “1” Sayısı hariç diğer sayılar sayılandan önce gelir.
Örneğin:
- رَجُلٌ وَحِدٌbir adam
- ثَلاَثَة رِجَالٍ
2. İki şey için tensiye (ikil) yapısı kullanılır.
Örneğin:
- رَجُلاَنِ iki adam
- طِفْلَتَانِ iki kız çocuğu
3. 3-10 arası, sayı sayılanın zıt cinsinden olur. Sayılanın sonu iki kesra ile harekeli olur.
Örneğin:
- ثَلاَثَة رِجَالٍüç adam
- ثَلاَثُ نِسْوَةٍ üç kadın
4. 11-19 arası sayılar (12 hariç) fetha üzerine mebnidir ve sayılanın son harekesi iki üstün olur. Sayılan ile on sayısı aynı cins, sayının geriye kalan kısmı zıt cinsten ve tekildir.
Örneğin:
- اَحَدَ عَشَرَ طِفْلاًonbir erkek çocuk
- اِحْدَى عَشْرَة طِفْلَةً onbir kız çocuk
- ثَلاَثَةَ عَشَرَ طِفْلاًonüç erkek çocuk
- ثَلاَثَ عَشْرَةَ طِفْلَةً onüç kız çocuk
- Oniki sayısı murabdır.جَاءَ اِثْنَا عَشَرَ طِفْلاًoniki çocuk geldi.رَأَيْتُ اِثْنَيْ عَشَرَ طِفْلاًoniki çocuğu gördüm.
5. 10’un tam katları müzekker ve müennes için aynıdır ve irabları cemi müzekker irabı gibidir.
6. 20’den büyük aradaki sayılar birbirine ile bağlanan iki bölümden oluşur ve bu sayı mu’rabdır.
Örneğin:
- وَاحِد وَ عِشْرُونَ 21
- اِثْنَتَان وَ ثَلاَثُونَ 32
SIRA SAYILARI
Sıra Sayıları | |
(أُلَى) اَوَّل | Birinci |
ثَانِي | İkinici |
ثَالِثُ | Üçüncü |
رَابِع | Dördüncü |
خَامِس | Beşinci |
سَادِس | Altıncı |
سَابِع | Yedinci |
ثَامِن | Sekizinci |
تَاسع | Dokuzuncu |
عَاشِر | Onuncu |
حَادِيَ عَشَرَ | Onbirinci |
ثَانِيَ عَشَرَ | Onikinci |
عِشْرُونَ | Yirminci |
- Sıra sayılarının müennesleri –“اَوَّل” hariç- sonlarınaة eklenerek oluşturulur. اَوَّل ‘in müennesi iseاُولَى ‘dır
KESİRLİ SAYILAR
- نِصْفُ yarım
- 1/3-1/10 arası sayılar فُعُل kalıbında yapılır.
- ثُلُث üçte bir
- رُبُع çeyrek, dörtte bir
ÜLEŞTİRME SAYILARI:
- Asıl sayıların tekrarlanmasıyla elde edilir.
Örneğin:
- وَاحِدًا وَاحِدًا birer birer
- اِثْنَيْنِ اِثْنَيْنِ ikişer ikişer
- عَشْرَةً عَشْرَةً onar onar
- Hem müzekker hem de müennes içinمَفْعَلَ ve فُعَالَ kalıbında da elde edilebilir.
Örneğin:
- اُحَادَ birer birer
- مَخَمَسَ beşer beşer
- Üleştirme sayıları daima feta ile harekelidirler.