B) Muhtelif:
Makbul bir hadisin muaraza ettiği makbul
hadistir. Şayet muaraza olan hadis makbul değilse, muaraza yok demektir ve o
hadis yine muhkem olur.
Muhtelif hadis, muarazadan zorlanmaksızın
kurtarılabilirse, bir başka ifade ile iki hadisin arasını cem ve Te’lif
edebilirse, aralarında tearuz olmadığı anlaşılır ve her ikisi de muhkem olmuş
olurlar. Değilse, tearuz ya nesh ye tercih ya da tevakkuf gibi bir takım çözüm
yollarıyla halledilmeye çalışılır.[1]
[1]
Bu konu detaylı olarak İsmail Lütfi Çakan tarafından Hadislerde Görülen
İhtilaflar ve Çözüm Yolları adlı doktora tezinde incelenmiş bulunmaktadır.
Bu kitap matbudur. İsmail Lütfi Çakan, Hadis Usulü, Marmara Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Yayınları: 148.