e) Tarihi Olaylara Aykırı Düşmesi-Ravinin Hali:
Bir hadiste anlatılan olaylar tarihi gerçeklere
uymuyorsa, o hadis uydurmadır.
“Soğuktan sakının; çünkü kardeşiniz Ebu’d-Derda’yı
soğuk öldürdü.” sözü gibi. Hz. Peygamber’in böyle bir söz söylemesi mümkün
değildir; çünkü Ebu’d-Derda Hz. Peygamber’in vefatından 22 yıl sonra hicretin
32. yılında ölmüştür. Soğuktan öldüğü de belli değildir.
Nakledildiğine göre Yahudilerden bir grup bir
mektup getirerek bunun Hayber Yahudilerinden cizye alınmamasını emreden Hz.
Peygamber’in (s.a.v.) mektubu olduğunu, Hz. Muaviye ile Sa’d b. Muaz’ın bu
mektuba şahit olduklarını ileri sürerler. Meşhur Muhaddis el-Hatibu’l-Bağdadi
mektuba bir göz atarak şöyle der: “Bu mektup uydurmadır; çünkü Muaviye ve Sa’d
b. Muaz’ın şahitliğinden söz etmektedir. Oysa Muaviye Fetih yılı olan 8. hicri
yılda müslüman olmuştur. Sa’d b. Muaz ise Hendek savaşında ölmüştür. Bu itibarla
her ikisi de Hayber gazasında bulunmamışlardır. Dolayısıyla Hz. Peygamber’in
mektubuna şahit olmaları mümkün değildir.”
[1]
Bazan hadîs uyduranlar muasır olmadıkları
kimselerden hadîs rivâyet edince yalancı oldukları derhal yüzlerine vurulmuştur.
İrakî şöyle açıklar: Birisi birinden hadîs rivâyet edince doğum tarihi sorulur,
rivâyet ettiği şahsın kendisi doğmazdan önce öldüğünü söyleyince, onun doğumunu
söylemesi, yalanını itiraf yerine geçer. Verilen örneğe göre, üçüncü asır
yalancılarından Me’mun İbnu Ahmed, Hişâm İbnu Ammâr’dan hadis rivayet edermiş.
İbnu Hibban kendisine: “Sen Şam’a ne zaman geldin?” diye sorar. Memun: “İkiyüz
elli senesinde!” deyince İbnu Hibbân taşı gediğine koyar: “Kendisinden hadîs
rivâyet ettiğin Hişâm ikiyüzkırkbeş yılında vefat etmiştir…”
[2]
Ömer b. Musa isimli birisi
Humus Camiinde Halid b. Ma’dan’a isnad ederek hadis uyduruyordu. Cemaat içinde
bulunan Ufeyr b. Ma’dan,
-“Halid b. Ma’dan’la nerede ve ne zaman
görüştünüz?” diye sordu. Ömer b. Mu’a,
-108 yılında Ermeniye gazasında görüştük,
deyince Ufeyr:
-Allah’dan kork! Halid b. Ma’dan 104 yılında
vefat etti. Sen ise onunla ölümünden dört sene sonra görüştüğünüzü iddia
ediyorsun. Üstelik o hiç bir zaman Ermeniyye’de savaşmamıştır.[3]
[1]
Talat Koçyiğit, Mücteba Uğur, İ. Hakkı Ünal, İmam-Hatib Liseleri İçin Hadis
Usulü, 12. sınıf: 51-52.
[2]
İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 2/145.
[3]
M. Yaşar Kandemir, Mevzu Hadisler, Ankara 1975, s. 176-184; Sabahattin
Yıldız, İsmail Kaya, Şamil İslam Ansiklopedisi: 4/180.