5- Tirmizî’nin Sunen’i
Bu kitab da “Camiu’t-Tirmizî” adıyla ün
kazanmıştır. Merhum Tirmizî bu kitabı fıkıh bablarına göre telif etmiş olup,
kitabında sahih, hasen ve zayıf hadisleri toplamakla birlikte, herbir hadisin
derecesini geçtiği yerde açıklamış, bununla birlikte hangi cihetten zayıf
olduğunu da ifade etmiş, bu hadisi ashab ve diğerlerine mensub ilim ehlinden
kimlerin delil aldığını açıklamış, kitabının sonunda da oldukça önemli faydalı
bilgiler ihtiva eden “el-İlel” adlı bir eser ilave etmiştir.
Tirmizî şöyle demektedir: Bu kitabta bulunan
bütün hadisler ile amel edilmiştir. Kimi ilim adamları bu hadisleri alıp kabul
etmiştir. İki hadis müstesnâ. Birisi İbn Abbas’ın naklettiği Peygamber
Sallallahu aleyhi vesellem‘in Medine’de iken korku ve yolculuk olmadığı
halde öğle ile ikindi ve akşam ile yatsı namazlarını cem’ ile kıldığını belirten
hadis ile… bir daha şarap içerse yine ona sopa vurulur, eğer dördüncüsünde
içerse bu sefer onu öldürünüz, hadisidir.[1]
Bu kitabta bulunan fıkıha ve hadise dair
birtakım faydalı bilgiler başka bir kitabta bulunmamaktadır. Müellifi tarafından
kendilerine takdim edildiği vakit Hicaz, Irak ve Horasan alimleri güzel
bulduklarını ifade etmişlerdir.
İbn Receb dedi ki: Şunu bil ki Tirmizî kitabında
sahih, hasen ve garîb hadisleri rivayet etmiştir. Onun kitabında zikrettiği
garîb hadislerde kısmen münker hadisler de vardır. Özellikle fezail bahsinde bu
böyledir. Fakat o çoğunlukla bunu açıklamaktadır. Onun, yalan ile itham edildiği
ittifakla kabul edilmiş bir kimseden sadece ondan münferid bir isnad ile rivayet
ettiğini bilmiyorum. Kimi zaman hıfzı kötü ve hadisinde vehenin (zayıflığın)
ağır bastığı kimselerden hadis rivayet ettiği doğrudur, fakat çoğu yerde bunu
açıklar ve bunu açıklamadan geçiştirmez.