Sülâsî Mezîd – Ef’ale Kalıbı

İsm-i Mef’ul	İsm-i Fail	Mastar	Muzari	Mazi	Fiil
مُفْعَلٌ مُرْسَلٌ مُجَابٌ مُلْقًى   مُتَمٌّ مُدْفَىٌٔ	مُفْعِلٌ مُرْسِلٌ مُجِيبٌ مُلْقٍ مُؤْمِنٌ مُتِمٌّ مُدْفِىٌٔ	إِفْعَالٌ إِرْسَالٌ إِجَابَةٌ إِلقَاءٌ إِيمَانٌ إِتْمَامٌ إِدْفَاءٌ	يُفْعِلُ يُرْسِلُ يُجِيبُ يُلْقِي يُؤْمِنُ يُتِمُّ يُدْفِىُٔ	أَفْعَلَ أَرْسَلَ أَجَابَ أَلْقَى * آمَنَ أَتَمَّ أَدْفَأَ	أَ فْ عَ لَ

* آمَنَ fiilinin aslı أَأْمِنَ dir. أَمِنَ kökünden türemiştir.

 

Diğer anlamlarının dışında genel olarak bu kalıp;

– Üç harfli lazım fiilin ek alarak müteaddi fiil haline gelmesi (Türkçe’deki ‘Oldurgan Fiil’ler),

أَنْزَلَ (İndirdi)  <–  نَزَلَ (İndi)

إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ : Biz o (Kur’ân)nu Kadir gecesinde indirdik.

أَجْلَسَ (Oturttu)  <–  جَلَسَ (Oturdu)

جَلَسْتُ فِي الصَفِّ الأَوَّلِ، وأَجْلَسْتُ الطِفْلَ بِجَانِبِي : İlk sıraya oturudum ve çocuğu yanıma oturttum.

– Üç harfli müteaddi (geçişli) fiilin ek alarak çift geçişli olması, yani iki nesne (mef’ul) alması (Türkçe’deki ‘Ettirgen Fiil’ler),

سَمِعَ المُدَرِّسُ القُرْآنَ : Öğretmen Kuran dinledi. (Bir nesne var)

أَسْمَعَ الطُلابُ المُدَرِّسَ القُرْآنَ : Öğrenciler öğretmene Kuran okudu. (İki nesne var)

ifade eder.