Osmanlı Türkçesi

İf’âl Bâbı افعال

İf’âl افعال Bâbı
Bu bâbda baştaki ve ortadaki elifler “ ا” zâid, yani ekleme harflerdir.
كرم kerem “cömertlik” > اكرام ikrâm “ağırlama”
خروج hurûc “çıkma” > اخراج ihrâc “çıkarma, ihraç etme”
سرف sarf “harcama, kullanma” > اسراف isrâf “boş yere kullanma”
Bu bâbdaki masdarların çatısı geçişlidir, yani nesne alır. Geçişsiz bir fiil bu
bâba nakledildiği zaman geçişli olur ve nesne alır:
علم ilm > اعلام i’lâm “(bir şeyi) bildirme”
ظهور zuhûr “görünme” > اظهار izhâr “(bir şeyi) meydana çıkarma,
gösterme”
سقوط sukūt “düşme” > اسقاط iskāt “(bir şeyi) düşürme”
سكوت sükût “susma, sessiz olma” > اسكات iskât “(bir kimseyi) susturma”
دخول duhûl “girme” > ادخال idhâl “(bir şeyi) dâhil etme, içeriye sokma”
فهم fehm “anlama” > افهام ifhâm “(bir şeyi) anlatma”
شرب şürb “içme” > اشراب işrâb “(bir şeyi) içirme”
Ancak bu bâbdâ kimi geçişsiz masdarlar da vardır: انصاف insâf “adaletli
olma”, اسلام islâm “müslüman olma”, امكان imkân “olabilir olma, olabilirlik”
vs. gibi.
İf’âl Bâbının İsm-i Fâ’ili
İf’âl bâbının ism-i fâ’ili مُفعِل müf’il vezninde gelir:
اكرام ikrâm > مكرم mükrim “ikram eden, ikram edici”
اسلام islâm > مسلم müslim “İslâm olan, müslüman”
اسراف isrâf > مسرف müsrif “israf eden, israf edici”
اخبار ihbâr > مخبر muhbir “haber veren, haber verici”
İf’âl Bâbının İsm-i Mef’ûlü
İf’âl bâbının ism-i mef’ûlü مُفعَل müf’al vezninde gelir:
اثبات isbât > مثبت müsbet “ispat olunmuş”
اجمال icmâl “özetleme” > مجمل mücmel “icmâl olunmuş, özetlenmiş”

اكرام ikrâm > مكرم mükrem “ikram olunmuş”
اخراج ihrâc > مخرج muhrec “çıkarılmış, çıkmış”

İlgili Makaleler


Warning: mysqli_query(): (HY000/1021): Disk full (/var/tmp/#sql_4a81b_1.MAI); waiting for someone to free some space... (errno: 28 "No space left on device") in /home/fasiharapca.com/public_html/wp-includes/class-wpdb.php on line 2349