Mukarebe, Reca ve Şuru Filleri – Açıköğretim İlahiyat Arapça Dersleri

Umut Fiilleri

 

Bunlar bir işin meydana gelmesinin ümit edilmesini ifade ederler. Türkçeye “ umulur ki, inşallah, umarım, belki, herhalde, e bilir, ola ki…” vb. şekilllerde tercüme edilirler. Burada da üç fiil yer almaktadır. Her üçünün de sadece mâzîsi kullanılır ve haberlerinin başında أَنْ bulunur.

 

عَسَى – حَرَى  اِخْلَوْلَقَ

 

: عَسَى

 

Bu fiilin mâzîsinin çekimi yapılır. Ümit fiilleri içerisinde en çok kullanılandır. Haberi olan muzâri fiilin başında أَنْ bulunur.

 

عَسَى الْوَلَدُ أَنْ يَمْشِيَ . Umulur ki çocuk yürür.

 

عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يَرْحمََكُمْ﴾. ﴿ Umulur ki Rabbiniz size merhamet eder. (İsrâ 17 / 8)

 

عَسَى اللهُ أَنْ يَغْفِرَ لي. Umulur ki Allah beni bağışlar.

 

عَسَتِ الطِّفْلَةُ أَنْ تَمْشِيَ . Umulur ki (kız) çocuğu yürür.

 

: حَرَى

 

Bu fiil günlük konuşmada pek kullanılmaz.

 

حَرَى الطَّالِبُ أنْ يَتَخَرَّجَ . Umulur ki öğrenci mezun olur.

 

: اِخْلَوْلَقَ

 

Bu fiil de pratikte pek kullanılmaz.

 

اِخْلَولَقَ الثَّلْجُ أَنْ يَنْزِلَ . Umulur ki kar yağar.

 

اِخْلَوْلَقَتِ السَّمَاءُ أَنْ تُمْطِرَ . Umulur ki yağmur yağar.

 

Başlama Fiilleri أَفْعَالُ الشُّرُوعِ

 

Bunlar bir işin başladığını ifade ederler. Türkçeye “başladı” şeklinde tercüme edilirler. Bu fiillerin yalnız mâzîsi kullanılır ve haberlerinin başında أَنْ bulunmaz.

 

Başlıcaları şunlardır:

أَخَذَ  جَعَل – بَدَأَ – شَرَعَ – اِبْتَدَأَ – طَفِقَ – أَنْشَأَ  هَ ب

 

أَخَذَ الأدِيبُ يَكْتُبُ رِوَايَةً جديدةً . Edebiyatçı yeni bir roman yazmaya başladı. Bu cümlede الأدِيبُ lafzı başlama fiili olan أَخَذَ nin ismi, يَكْتُبُ رِوَايَةً جديدةً cümlesi de haberidir. Haber cümlesi nasb konumundadır.

 

جَعَلَ الطبيبُ يُعَالِجُ الْمَرْضَى. Doktor hastaları muayene etmeye başladı.

 

بَدَأَ الطِّفْلُ يَمْشِي. Çocuk yürümeye başladı.

 

شَرَعَ الجَيْشُ يُقَاتِلُ الأعْدَاء . Ordu düşmanlarla savaşmaya başladı.

 

اِبْتَدَأَ الإمامُ يَتْلُو القرآنَ الكريم . İmam Kurânı Kerim okumaya başladı.

 

طَفِقَ كريمٌ يكتب رسالةً قَصِيرةً . Kerim kısa mesaj yazmaya başladı.

 

أَنْشَأَ الزَّرْعُ يَنْمُو. Ekinler büyümeye başladı.

 

هَبَّ الحُجَّاجُ يَعُودُونَ إلى بلادِهم. Hacılar ülkelerine dönmeye başladılar.