Arapça Dil Bilgisi Özet

Salim Fiil Aksam-ı seba /

Arapçada bir fiilin hangi harfi içine aldığı, şeddeli olup olmadığı, içinde illetli harfin bulunup bulunmadığı ya da kaç tane illetli harfin bulunduğu önemlidir. Çünkü fiilin çekimi sırasında ve emir yapılışında, fiilin aksam-ı sebada hangi kısma girdiğine göre şekil alır.

Aksam-ı seba: Yedi kısım demektir. Mazideki harf durumuna göre bir fiil yedi kısımdan birine girer.

Aksam-ı Seb’a ikiye ayrılır: 1- Sahih Fiiller 2- Mu’tel Fiiller.

Sahih fiiller: Kök harflerinden hiçbiri illetli harf olmayan fiil demektir. İllet harfleri “elif, vav, ye” harfleridir. Demek, bir fiilin kök harflerinde bu üç harften hiçbiri yoksa bu fiil sahih fiillerdendir. Sahih fiiller de kendi arasında üçe ayrılır. Bunlar: 1- Salim Fiil 2- Mehmuz Fiil 3- Mudaaf fiildir.

Mutel fiiller: Kök harflerinden biri veya ikisi illetli harf olan fiil demektir. Mutel fiiller 4 grupta incelenir. Bunlar: 1- Misel fiil 2- Ecvef fiil 3- Nakıs fiil 4- Lefif fiildir.

Şimdi sırasıyla bu fiil gruplarını inceleyelim. İlk önce Salim Fiil ile başlıyoruz:

Salim Fiil: Kök harflerinde illetli harf olmayan, hemze bulunmayan ve harf tekrarı olmayan fiildir.  حَسُنَ ، عَلِمَ ، جَلَسَ ، فَتَحَ gibi fiiller salim fiillerdendir. Salim fiillerden olan  جَلَسَ  fiilinin mazi, muzari ve emir çekimini yaparak salim fiilin çekimini görelim:

Mazi çekimi:

Cem’i

Müsenna

Müfred

 

جَلَسُوا

جَلَسَا

جَلَسَ

Gaib

Onlar oturdular

İkisi oturdu

O oturdu

 

جَلَسْنَ

جَلَسَتَا

جَلَسَتْ

Gaibe

Onlar oturdular

İkisi oturdu

O oturdu

 

جَلَسْتُمْ

جَلَسْتُمَا

جَلَسْتَ

Muhatab

Sizler oturdunuz

Siz ikiniz oturdunuz

Sen oturdun

 

جَلَسْتُنَّ

جَلَسْتُمَا

جَلَسْتِ

Muhataba

Sizler oturdunuz

Siz ikiniz oturdunuz

Sen oturdun

 

جَلَسْنَا

جَلَسْنَا

جَلَسْتُ

Mütekellim

Biz oturduk

Biz ikimiz oturduk

Ben oturdum

 

Muzari çekimi:

Cem’i

Müsenna

Müfred

 

يَجْلِسُونَ

يَجْلِسَانِ

يَجْلِسُ

Gaib

Onlar oturuyorlar

O İkisi oturuyor

O oturuyor

 

يَجْلِسْنَ

تَجْلِسَانِ

تَجْلِسُ

Gaibe

Onlar oturuyorlar

O ikisi oturuyor

O oturuyor

 

تَجْلِسُونَ

تَجْلِسَانِ

تَجْلِسُ

Muhatab

Sizler oturuyorsunuz

İkiniz oturuyorsunuz

Sen oturuyorsun

 

تَجْلِسْنَ

تَجْلِسَانِ

تَجْلِسِينَ

Muhataba

Sizler oturuyorsunuz

İkiniz oturuyorsunuz

Sen oturuyorsun

 

نَجْلِسُ

نَجْلِسُ

أَجْلِسُ

Mütekellim

Biz oturuyoruz

Biz ikimiz oturuyoruz

Ben oturuyorum

 

Emir çekimi:

Cem’i

Müsenna

Müfred

 

اِجْلِسُو

اِجْلِسَا

اِجْلِسْ

Muhatab

Sizler oturun

Siz ikiniz oturun

Otur

 

اِجْلِسْنَ

اِجْلِسَا

اِجْلِسِي

Muhataba

Sizler oturun

Siz ikiniz oturun

Otur

 

İlgili Makaleler