Sözlükler

Mu‘cemu Mekâyîsi’l-Luğa Arapça Sözlük معجم مقاييس اللغة

 

 

Bu sözlük Ebu’l-Huseyn Ahmed b. Fârîs (ö. 395/1004) tarafından

 

telif edilmiştir. Kendisinin bu sahada Kitâbu’l-Mucmel veya

 

el-Mucmel fi’l-Luğa adlı bir başka eseri daha vardır. Makâmât sahibi

 

el-Harîrî, Makâme-i Tayyibiye’de kendisine övgülerde bulunur38.

 

Ahmed b. Fâris eserine temel teşkil eden kaynakları arasında

 

el-Halil’in el-Ayn’ını, Ebû ‘Ubeyd’in (ö. 224/834) Garîbü’l-

 

Hadîs’iyle Mikyâsü’l-Garîb’ini, İbnü’s-Sikkît’in (ö. 244/858) el-

 

Mantık’ını ve İbn Düreyd (ö. 321/933) ’in el-Cemhere’sini zikreder.

 

Mu‘cemu Makâyîsi’l-Luğa sözlükler içerisinde iştikak metodunun

 

en güzel uygulandığı bir sözlüktür. Bu eser de kelimenin

 

ilk asli harfi esas alınarak hazırlanmıştır. Madde başlıkları elif

 

harfinden başlayarak yâ harfine kadar ilk aslî harflerine göre bölümlere

 

ayrılmıştır. Her bölüm kendi içinde muzâ‘af, sülâsî asıllı

 

37 Bkz. Abdussemi’ Muhammed Ahmed, a.g.e, s. 59.

 

38 ”Makâme-i Teyyibiye” Makâmâtu’l-Harîrî’nin 32 makâmesidir. Bkz., a.g.e.,

 

Nşr. Muhammed Abdulkâdir, Bulak, 1317, I, 372-404.

 

Ali Cüneyt EREN

 

Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, IX (2009), sayı: 1

 

ve asli harfleri üçten fazla olan kelimeler olmak üzere üçe ayrılmıştır.

 

Ele alınan kelimenin birinci harfleri ve bu harfi takip eden

 

harfleri alfabetik sıraya göre sıralanmıştır. Mesela ( ج) bölümünde

 

ج) ) ve ( ح) ile başlayan kelime alfabetik olarak bu sıranın bitişine

 

kadar sürer. Bu bölüm sona erdikten sonra ( ج) ve ( ج) ,(أ) ve ( (ج) ,(ب

 

ve ( ت) ile başlayan kelimelere geçilir.

 

Ali Cüneyt EREN

 

 

İlgili Makaleler