Açıköğretim Arapça DersleriAöf İlahiyat

İsmi Alet – AÖF İlahiyat Arapça Dersleri (15)

eden isimlerdir. Sadece ek almamış üç harfli (sülâsî mücerred) fiillerden elde

edilirler.

a. Kalıpları

Bu isim kalıbı, ek almamış üç harfli (sülâsî mücerred) fiiller, ، مِفْعَلٌ، مِفْعَالٌ

مِفْعَلَةٌ vezinlerine nakledilerek türetilir.

Aşağıdaki tabloda her bir kalıptan üçer örnekle karşılaşacaksınız:

Türediği fiil Anlam Örnek Kalıp

بَرَدَ Törpü مِفْعَل مِبْرَد

ثَقَبَ Matkap ” مِثْقَب

صَعَدَ Asansör ” مِصْعَد

فَتَحَ Anahtar مِفْعَال مِفْتَاحٌ

صَبُحَ Lâmba ” مِصْبَاحٌ

نَشَرَ Testere ” مِنْشَارٌ

سَطَرَ Cetvel مِفْعَلَةٌ مِسْطَرَةٌ

طَرَقَ Çekiç ” مِطْرَقَةٌ

مَسَحَ Silgi ” ممْسَحَةٌ

b. Çekimi

Müzekker müennes ayrımı olmayan bu türemiş isim grubu aşağıdaki gibi

çekilir:

Cemi (Çoğul) Müsennâ (İkil) Müfred (Tekil)

مَلاَعِقُ

kaşıklar

مِلْعَقَتَانِ

iki kaşık

مِلْعَقَةٌ

kaşık

Uyarı: Modern dönemlerde ( فَعَّالَة ) vezni de ism-i âlet olarak kullanılmaya

başlamıştır.

Aşağıdaki tabloda bu kalıba ait üç örnekle karşılaşacaksınız:

Türediği fiil Anlam Örnek Kalıp

نَظَرَ Gözlük فَعَّالَة نَظَّارَة

سَمِعَ Kulaklık ” سَمَّاعَة

غَسَلَ Çamaşır makinesi ” غَسَّالَة

Aşağıdaki fiillerden ism-i âlet türetiniz.

شَرِبَ، بَرَى، نَقَلَ، حَرَثَ، خَلَبَ، وَزَنَ، جَهَرَ، حَفَرَ، سَارَ

 

İlgili Makaleler